गेल्या काही वर्षांत भारतातील ऑटोमोबाईल मार्केटमध्ये लक्षणीय बदल झाले आहेत. इलेक्ट्रिक मोबिलिटीला मिळणारा प्रतिसाद आणि सरकारच्या धोरणांमुळे ही क्रांती वेगाने पुढे जात आहे. ग्राहकांची वाढती मागणी, पर्यावरणीय जागरूकता, आणि प्रगत तंत्रज्ञानामुळे इलेक्ट्रिक वाहनांचा (EV) स्वीकार झपाट्याने वाढतो आहे.
नुकत्याच आलेल्या India Energy Storage Alliance (IESA) च्या अहवालानुसार, २०३० पर्यंत भारतात इलेक्ट्रिक वाहनांची विक्री २८ दशलक्ष युनिट्सपर्यंत पोहोचण्याची शक्यता आहे. हे आकडे EV उद्योगाच्या उज्ज्वल भविष्यासाठी महत्त्वाचे आहेत. चला, या रिपोर्टमधील महत्त्वाच्या मुद्द्यांवर सविस्तर चर्चा करूया.
EV विक्रीत झपाट्याने वाढ – २०२३-२०३० अंदाज
India Energy Storage Alliance (IESA) च्या रिपोर्टनुसार, २०२३-२४ मध्ये एकूण EV विक्री ४.१ दशलक्ष युनिट्सपर्यंत पोहोचण्याचा अंदाज आहे. ही वाढ EV चार्जिंग इन्फ्रास्ट्रक्चरच्या सुधारणांमुळे आणि बॅटरी टेक्नॉलॉजीमध्ये होत असलेल्या प्रगतीमुळे झाली आहे. आगामी काळात, सरकारच्या अनुदान योजनांमुळे आणि स्वस्त बॅटरीच्या उपलब्धतेमुळे ही वाढ अधिक वेगाने होईल.
IESA च्या अहवालानुसार, २०३० पर्यंत भारतातील EV विक्री २८ दशलक्ष युनिट्सवर पोहोचू शकते. याचा अर्थ असा की, पुढील काही वर्षांत भारतीय रस्त्यांवर मोठ्या प्रमाणात इलेक्ट्रिक वाहने धावताना दिसतील.
EV मार्केटमधील प्रमुख घटक
१. ई-टू-व्हीलर (E-2W) विक्रीत मोठी वाढ: IESA च्या अहवालानुसार, २०३० पर्यंत भारतातील एकूण इलेक्ट्रिक वाहन विक्रीपैकी ८३% हिस्सा ई-टू-व्हीलर्सचा असेल. Ola Electric, Ather Energy, Hero Electric, आणि TVS यांसारख्या ब्रँड्स EV टू-व्हीलर मार्केटमध्ये आघाडीवर आहेत.
२. ई-फोर-व्हीलर (E-4W) विक्रीत वाढ: EV कार्सच्या विक्रीतही लक्षणीय वाढ होईल. अहवालानुसार, EV कार्सचा वाटा १०% असेल. Tata Motors (Tata Nexon EV, Tata Tiago EV), Mahindra (Mahindra XUV400 EV), आणि Hyundai (Hyundai Ioniq 5) यांसारख्या कंपन्या यामध्ये महत्त्वाची भूमिका बजावत आहेत.
३. ई-थ्री-व्हीलर आणि व्यावसायिक वाहने: EV मार्केटमध्ये ३-चाकी आणि व्यावसायिक वाहनांनाही मोठी मागणी आहे. IESA च्या अहवालानुसार, २०३० पर्यंत ७% EV विक्री व्यावसायिक आणि ३-चाकी वाहनांमध्ये असेल. यामध्ये Piaggio, Mahindra Electric आणि Euler Motors यांचा महत्त्वाचा वाटा असेल.
EV इन्फ्रास्ट्रक्चर सुधारण्याची गरज
इलेक्ट्रिक वाहनांची विक्री वाढवण्यासाठी चार्जिंग स्टेशन नेटवर्क सुधारण्याची आवश्यकता आहे. सध्या भारतात EV चार्जिंग स्टेशनची संख्या सुमारे १०,००० आहे, परंतु २०३० पर्यंत ही संख्या १,००,००० पर्यंत वाढवण्याचे लक्ष्य ठेवण्यात आले आहे.
भारतीय सरकार FAME-II (Faster Adoption and Manufacturing of Hybrid and Electric Vehicles) योजनेअंतर्गत चार्जिंग इन्फ्रास्ट्रक्चरवर मोठ्या प्रमाणात गुंतवणूक करत आहे. यामुळे चार्जिंग स्टेशन उपलब्धता वाढेल आणि ग्राहकांचा विश्वास अधिक दृढ होईल.
बॅटरी इंडस्ट्री आणि उत्पादन क्षमता वाढवण्याची गरज
EV क्षेत्राच्या वाढीसाठी बॅटरी उत्पादन आणि स्टोरेज तंत्रज्ञान महत्त्वपूर्ण भूमिका बजावते. IESA च्या अहवालानुसार, भारताची बॅटरी उत्पादन क्षमता जानेवारी २०२५ पर्यंत ४६६ गिगावॅट-तास (GWh) वर पोहोचेल आणि २०३२ पर्यंत ९०० GWh पर्यंत वाढवली जाणार आहे. यात ५०० GWh क्षमता रिन्युएबल एनर्जी स्रोतांमधून मिळेल, जसे की सोलर आणि विंड एनर्जी.
EV मार्केटच्या वाढीचे फायदे
भारताच्या EV मार्केटमध्ये झालेल्या वाढीमुळे अनेक फायदे होणार आहेत:
- कमी इंधन आयात: इलेक्ट्रिक वाहनांमुळे पेट्रोल आणि डिझेलवरील अवलंबित्व कमी होईल, त्यामुळे भारताच्या आयात खर्चात घट होईल.
- पर्यावरणपूरक उपाय: इलेक्ट्रिक वाहनांमुळे कार्बन उत्सर्जन कमी होईल आणि वायुप्रदूषणावर नियंत्रण मिळवता येईल.
- नवीन रोजगार संधी: EV उत्पादन, चार्जिंग स्टेशन्स आणि बॅटरी उत्पादन क्षेत्रात मोठ्या प्रमाणात रोजगार निर्माण होतील.
- स्वस्त आणि प्रभावी वाहतूक: कमी ऑपरेशनल खर्चामुळे EV वाहने पारंपरिक इंधन वाहनांपेक्षा स्वस्त होतील.
हे हि वाचा >>
- Hyundai Creta Electric: भारतातील सर्वोत्तम EV निवड का आहे? जाणून घ्या सविस्तर!
- 4th-Gen Swift Sport ला मिळणार माइल्ड हायब्रिड अपडेट – 2026 मध्ये लाँच होण्याची शक्यता!
निष्कर्ष: भारतात EV क्रांतीचा सुवर्णकाळ
IESA च्या अहवालानुसार, २०३० पर्यंत भारतात २८ दशलक्ष EV विक्री होण्याची शक्यता आहे, यामुळे भारतातील इलेक्ट्रिक मोबिलिटी क्रांती नक्कीच यशस्वी ठरेल. सरकारच्या धोरणांपासून ते चार्जिंग स्टेशनच्या वाढीपर्यंत, संपूर्ण ईव्ही इकोसिस्टम जलदगतीने विकसित होत आहे.
भविष्यात, इलेक्ट्रिक वाहने अधिक किफायतशीर आणि वापरण्यास सोपी होतील. त्यामुळे, EV मार्केटमध्ये गुंतवणूक करण्याचा हा उत्तम काळ आहे!