Nitin Gadkari Announces New Scheme: केंद्रीय मंत्री नितीन गडकरी देशभरातील वाहन फिटनेस सेंटर्स आणि ड्रायव्हिंग ट्रेनिंग सेंटर्ससाठी एक महत्त्वपूर्ण योजना (New Scheme for Vehicle) सादर करणार आहेत. रस्ते सुरक्षा सुधारण्यासाठी, प्रदूषण कमी करण्यासाठी आणि आधुनिक वाहतूक प्रणाली निर्माण करण्यासाठी या योजनेची घोषणा NDTV ऑटो कॉन्क्लेव 2024 दरम्यान करण्यात आली.
या उपक्रमाचा उद्देश (Vehicle Fitness and Driving Centers) वाहन स्क्रॅपिंग अधिक सुलभ करणे आणि ड्रायव्हिंग कौशल्य वाढवणे आहे. देशातील प्रत्येक जिल्ह्यात फिटनेस सेंटर्स आणि ट्रेनिंग सेंटर्स उपलब्ध करून देत, या योजनेद्वारे वाहनचालक आणि वाहन मालकांना मोठा फायदा होणार आहे. या महत्त्वपूर्ण उपक्रमाविषयी सविस्तर जाणून घेऊया.
NDTV ऑटो कॉन्क्लेव 2024 मधील घोषणा
NDTV ऑटो कॉन्क्लेव 2024 दरम्यान केंद्रीय मंत्री नितीन गडकरी यांनी या नवीन योजनेची घोषणा केली. गडकरी यांनी सांगितले की, ते 10 डिसेंबर 2024 रोजी योजनेला मंजुरी देणाऱ्या कागदपत्रांवर स्वाक्षरी करणार आहेत, आणि अधिकृत घोषणा दुसऱ्या दिवशी केली जाईल.
या योजनेअंतर्गत देशातील प्रत्येक जिल्ह्यात 4-5 फिटनेस सेंटर्स आणि 10-20 ड्रायव्हिंग ट्रेनिंग सेंटर्स उभारले जातील. याचा उद्देश जुनी आणि अनुपयुक्त वाहने स्क्रॅपिंग करणे अधिक सोयीस्कर करणे तसेच चालकांचे कौशल्य वाढवणे हा आहे.
वाहन फिटनेस सेंटर्स: सुरक्षित वाहनांचा प्रचार
या योजनेचा महत्त्वाचा भाग म्हणजे वाहन फिटनेस सेंटर्सची निर्मिती. हे सेंटर्स वाहनांच्या फिटनेसचे प्रमाणपत्र देतील, जे स्क्रॅपिंग प्रक्रियेवर थेट परिणाम करेल. या प्रणालीद्वारे देशभरात रस्त्यावर फक्त सुरक्षित आणि योग्य वाहन चालणार आहेत याची खात्री होईल.
ही योजना 2021 मध्ये सादर केलेल्या वाहन स्क्रॅपिंग धोरणाशी जोडलेली आहे. या धोरणानुसार, 15 वर्षांपेक्षा जुनी व्यावसायिक वाहने आणि 20 वर्षांपेक्षा जुनी खासगी वाहने अनुपयुक्त असल्यास स्क्रॅप केली जातात. फिटनेस सेंटर्सची संख्या वाढवल्यामुळे वाहन मालकांसाठी ही प्रक्रिया अधिक सुलभ होईल.
ड्रायव्हिंग ट्रेनिंग सेंटर्स: सुरक्षित ड्रायव्हिंगचा प्रचार
ड्रायव्हिंग ट्रेनिंग सेंटर्स स्थापन करणे ही योजनेची दुसरी महत्त्वाची बाब आहे. प्रत्येक जिल्ह्यात 10-20 ट्रेनिंग सेंटर्स उभारून, या योजनेचा उद्देश वाहनचालकांना योग्य प्रशिक्षण देणे आहे.
या सेंटर्सद्वारे नवीन आणि अनुभवी वाहनचालकांना रस्त्यावरील सुरक्षिततेसाठी आवश्यक कौशल्ये दिली जातील. यामुळे रस्ते अपघात कमी होतील आणि वाहनचालकांमध्ये अधिक शिस्तबद्धता येईल.
स्क्रॅपिंग धोरणाशी संलग्नता
ही नवीन योजना भारतातील विद्यमान वाहन स्क्रॅपिंग धोरणाशी थेट संलग्न आहे. 2021 मध्ये सुरू करण्यात आलेले हे धोरण जुन्या आणि अनुपयुक्त वाहनांचे टप्प्याटप्प्याने स्क्रॅपिंग करण्यावर भर देते.
वाहन मालकांना स्क्रॅपिंगसाठी प्रोत्साहन म्हणून नवीन वाहन खरेदीवर सवलत दिली जाते. त्यामुळे आधुनिक आणि इंधन-प्रभावी वाहने स्वीकारण्यासाठी प्रोत्साहन मिळते, जे पर्यावरणीय टिकाऊपणास चालना देते.
आर्थिक आणि पर्यावरणीय फायदे
या योजनेद्वारे अनेक आर्थिक आणि पर्यावरणीय फायदे अपेक्षित आहेत. आर्थिकदृष्ट्या, फिटनेस आणि ट्रेनिंग सेंटर्सच्या स्थापनेसाठी आणि व्यवस्थापनासाठी रोजगाराच्या संधी निर्माण होतील.
पर्यावरणाच्या दृष्टिकोनातून, अनुपयुक्त वाहनांचे उत्सर्जन कमी करण्यावर भर दिला जातो. आधुनिक वाहतूक पर्याय आणि सुधारित चालक प्रशिक्षण यामुळे हरित आणि सुरक्षित वाहतुकीचे दृश्य उभे राहील.
योजनेचा भविष्यातील प्रभाव
ही योजना भारतातील वाहतूक संरचनेच्या आधुनिकीकरणासाठी एक मोठे पाऊल आहे. फिटनेस आणि ट्रेनिंग सेंटर्सच्या माध्यमातून वाहनांची कार्यक्षमता, चालकांचे कौशल्य, आणि पर्यावरणीय टिकाऊपणा यांना चालना दिली जाईल.
दीर्घकालीन दृष्टीकोनातून, ही योजना वाहतूक क्षेत्रातील आव्हानांवर मात करण्यासाठी एक आदर्श प्रणाली ठरू शकते. तसेच, वाहन फिटनेस, स्क्रॅपिंग आणि चालक प्रशिक्षण यामध्ये जागतिक सर्वोत्तम पद्धती स्वीकारण्याच्या भारताच्या प्रयत्नांचे प्रदर्शन करते.
निष्कर्ष
केंद्रीय मंत्री नितीन गडकरी यांची नवीन योजना वाहन फिटनेस सेंटर्स आणि ड्रायव्हिंग ट्रेनिंग सेंटर्ससाठी भारतातील वाहतूक प्रणालीला एक नवी दिशा देणार आहे. रस्ते सुरक्षा, पर्यावरणीय टिकाऊपणा, आणि वाहनचालकांचे कौशल्य वाढवण्यावर भर देणारी ही योजना देशातील वाहन उद्योगासाठीही फायदेशीर ठरेल.
फिटनेस सेंटर्सच्या मदतीने रस्त्यावर फक्त योग्य आणि सुरक्षित वाहने चालतील, तर ट्रेनिंग सेंटर्स वाहनचालकांचे प्रशिक्षण सुधारतील. या योजनेमुळे वैयक्तिक, औद्योगिक आणि राष्ट्रीय स्तरावर मोठे बदल घडतील. भारतीय रस्त्यांसाठी शाश्वत भविष्य घडवण्याच्या सरकारच्या दृढ इच्छाशक्तीचा हा महत्त्वपूर्ण टप्पा आहे.