जेव्हा आपण महामार्गावर किंवा ग्रामीण रस्त्यांवर प्रवास करतो, तेव्हा अनेकदा झाडांच्या खोडांवर पांढरा रंग केलेला दिसतो. पण कधी का विचार केला आहे की नेहमी हा रंग पांढराच का असतो? आणि त्यामागे कोणते कारण आहे? हा केवळ सौंदर्यदृष्ट्या आकर्षक दिसण्यासाठी केला जाणारा उपाय नाही, तर यामागे अनेक वैज्ञानिक आणि सुरक्षिततेशी संबंधित कारणे आहेत.
आज आपण या लेखातून जाणून घेऊ की झाडांच्या खोडांवर पांढरा रंग का लावला जातो, याचे फायदे काय आहेत आणि हा उपाय किती उपयुक्त ठरतो.
1. झाडांच्या खोडांवर पांढरा रंग का लावला जातो?
रस्त्याच्या कडेला लावलेली झाडे केवळ सौंदर्यासाठी नसतात, तर ती पर्यावरण आणि रस्त्यावरील सुरक्षिततेसाठी अत्यंत महत्त्वाची भूमिका बजावतात. पांढऱ्या रंगाचा उपयोग प्रामुख्याने दोन कारणांसाठी केला जातो:
- झाडांचे संरक्षण – या रंगामुळे झाडांना कीड, बुरशी आणि हानिकारक जिवाणूंपासून संरक्षण मिळते.
- रस्ता सुरक्षेसाठी मदत – रात्रीच्या वेळी वाहनचालकांना हा रंग लांबूनही स्पष्ट दिसतो आणि अपघात होण्याची शक्यता कमी होते.
या पांढऱ्या रंगासाठी चुना आणि गेरूचा वापर केला जातो, जो झाडांसाठी सुरक्षित असून त्यांचा आयुष्य वाढवतो.
2. झाडांचे संरक्षण – पांढऱ्या रंगाचा फायदा
➡️ झाडांचे तापमान नियंत्रित ठेवते
झाडांवर सूर्यप्रकाशामुळे खूप उष्णता निर्माण होते, त्यामुळे झाडांच्या खोडांची आर्द्रता कमी होते आणि झाडांचे नुकसान होते. पांढऱ्या रंगामुळे झाडांचे तापमान संतुलित राहते आणि उन्हाचा ताण झाडांवर पडत नाही.
➡️ कीटक आणि बुरशीपासून संरक्षण
चुना आणि गेरूमध्ये जंतुनाशक गुणधर्म असतात, जे झाडांवर कीड आणि बुरशी होण्यापासून प्रतिबंध करतात. त्यामुळे झाडांचे आरोग्य चांगले राहते आणि ते अधिक काळ टिकतात.
➡️ झाडांची वाढ चांगली होते
झाडाच्या खोडावर लावलेला रंग त्याचे रस आणि पोषक घटक गमावण्याचे प्रमाण कमी करतो, त्यामुळे झाडांची वाढ उत्तम होते.
3. वाहतूक सुरक्षिततेसाठी पांढऱ्या रंगाचा उपयोग
रस्त्याच्या कडेला लावलेल्या झाडांवर पांढरा रंग वाहनचालकांसाठी एक प्रकारचा मार्गदर्शक असतो.
✅ रात्रीच्या वेळी चांगली दृश्यता मिळते
रस्त्याच्या कडेला असलेल्या झाडांवर जर पांढरा रंग नसेल, तर ती झाडे रात्री दिसत नाहीत. परिणामी, वाहन चालकांना अंधारात रस्ता स्पष्ट दिसत नाही आणि अपघात होण्याचा धोका वाढतो. पण, झाडांवर पांढरा रंग असल्याने तो दूरवरूनही चमकतो आणि वाहनचालक सावध होतात.
✅ दुर्घटनांचे प्रमाण कमी होते
ज्या ठिकाणी स्ट्रीट लाइट्स नाहीत किंवा कमी आहेत, तेथे झाडांवरील पांढरा रंग प्राकृतिक मार्गदर्शकाची भूमिका बजावतो आणि रस्ता स्पष्ट ओळखता येतो. त्यामुळे रात्रीच्या वेळी वाहने झाडांना धडकण्याचे प्रमाण कमी होते.
✅ वाहनचालकांसाठी दिशादर्शक म्हणून कार्य करते
रस्त्याच्या कडेला झाडांवर रंग दिल्यामुळे वाहनचालकांना रस्त्याच्या सीमारेषा कळतात आणि ते रस्त्यावर योग्य अंतर राखून वाहन चालवतात, त्यामुळे रस्ते अधिक सुरक्षित राहतात.
4. झाडांवर लिहिलेले क्रमांक आणि रंगांचे अर्थ
पांढऱ्या रंगासोबत झाडांवर काही क्रमांक आणि इतर रंग दिसतात, त्याचा अर्थ काय?
✅ क्रमांक लिहिले जाण्याचे कारण
वन विभाग किंवा नगरपालिका झाडांची गणना करण्यासाठी त्यावर क्रमांक लिहिते. त्यामुळे झाडांची संख्या, वाढ आणि देखभाल करणे सोपे होते.
✅ लाल किंवा निळा रंग का लावला जातो?
काही वेळा झाडांवर लाल किंवा निळ्या रंगाच्या खुणा देखील दिसतात.
- लाल रंग – काही झाडे तोडण्यासाठी चिन्हांकित केलेली असतात, त्यामुळे लाल रंग लावला जातो.
- निळा रंग – विशिष्ट सरकारी प्रकल्पांसाठी राखीव झाडे दर्शवण्यासाठी निळा रंग वापरला जातो.
5. शहर आणि ग्रामीण भागातील झाडांसाठी हा उपाय किती फायदेशीर?
✔️ महानगरांमध्ये रस्त्यांच्या कडेला असलेली झाडे मोठ्या प्रमाणात प्रदूषण सहन करतात. अशावेळी, पांढऱ्या रंगामुळे झाडांचे स्वास्थ्य सुधारते आणि ते प्रदूषणापासूनही संरक्षण मिळवतात.
✔️ गावांमध्ये, मुख्यतः उन्हाळ्यात झाडे जास्त उष्णतेमुळे सुकतात. अशावेळी पांढरा रंग त्यांना अतिरिक्त उष्णतेपासून बचाव करतो आणि अधिक काळ टिकून राहण्यास मदत करतो.
✔️ राष्ट्रीय महामार्ग आणि डोंगराळ भागांमध्ये हा उपाय अपघात रोखण्यासाठी खूप महत्त्वाचा ठरतो.
हे हि वाचा >>
- 2030 पर्यंत भारतात इलेक्ट्रिक वाहनांची विक्री 28 दशलक्षांपर्यंत पोहोचणार! वाचा संपूर्ण रिपोर्ट
- Upcoming Cars: मार्च 2025 मध्ये लाँच होणाऱ्या नवीन कार्स! पहा संपूर्ण यादी आणि फीचर्स
निष्कर्ष – रस्त्याच्या कडेला झाडांवर पांढरा रंग का केला जातो?
✅ रस्त्याच्या कडेला लावलेल्या झाडांवर पांढरा रंग लावल्याने त्यांचे आरोग्य सुधारते आणि त्यांचे आयुष्य वाढते.
✅ यामुळे झाडांना कीटक आणि बुरशीपासून संरक्षण मिळते.
✅ पांढऱ्या रंगामुळे वाहनचालकांना रात्री झाडे स्पष्ट दिसतात, त्यामुळे अपघात होण्याचे प्रमाण कमी होते.
✅ झाडांवर लिहिलेले क्रमांक आणि इतर रंग हे प्रशासनासाठी झाडांची गणना आणि व्यवस्थापन सोपे करतात.
जर तुम्ही पुढच्या वेळी प्रवास करताना झाडांच्या खोडांवर पांढरा रंग पाहिला, तर लक्षात ठेवा की तो केवळ सौंदर्यासाठी नाही, तर पर्यावरण आणि रस्ते सुरक्षेसाठी अत्यंत महत्त्वाचा उपाय आहे!